ಲಕ್ಕುಂಡಿಯ ಜೈನ ದೇವಾಲಯವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದ ಅನೇಕ ಜೈನ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಜೈನ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಚತುರ್ಮುಖ ಬ್ರಹ್ಮ ಜೈನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ “ಲಕ್ಕುಂಡಿಯ ಗ್ರೇಟರ್ ಜೈನ ದೇವಾಲಯ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು 11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವರ್ಧಮಾನ ಮಹಾವೀರನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಥಳೀಯ ಗವರ್ನರ್ ದಂಡನಾಯಕ ನಾಗದೇವನ ಪತ್ನಿ ಅತ್ತಿಮಬ್ಬೆ ಅವರಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಲಕ್ಕುಂಡಿಯ ಈ ಬಸದಿ ಅಥವಾ ದೇವಾಲಯವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ 407 ಕಿ.ಮೀ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಿಂದ 70 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಗದಗ ನಗರದಿಂದ 12 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 08:00 ರಿಂದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 12:00 ರವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ 05:00 ರಿಂದ ರಾತ್ರಿ 08:30 ರವರೆಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ.
ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಕುಂಡಿಯನ್ನು ಲೊಕ್ಕಿಗುಂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು 11-12ನೇ ಶತಮಾನದ ಪಶ್ಚಿಮ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಕ್ರಿ.ಶ. 1007ರಲ್ಲಿ ಅತ್ತಿಮಬ್ಬೆ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಿನಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಅವಳು ‘ದಾನಸಿಂತಾಮಣಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ನಾಗದೇವರು ರಾಜ ತೈಲ II ಮತ್ತು ರಾಜ ಸತ್ಯಾಶ್ರಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ನಂತರ ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ ವೀರ ಬಲ್ಲಾಳ II ಲಕ್ಕುಂಡಿಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಸೇನಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನು.
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮುಖಮಂಟಪ, ಗುಢಮಂಡಪ ಮತ್ತು ಗರ್ಭಗುಡಿ ಸಮೇತ ವಿಮಾನ ಗೋಪುರಗಳಿವೆ. ಒಳಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮದೇವನ ನಾಲ್ಕು ತಲೆಗಳ ಪ್ರತಿಮೆ ಮತ್ತು ಸಾವಿತ್ರಿ, ಗಾಯತ್ರಿ ದೇವಿಯರ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಜೊತೆಗೆ, ಜೈನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ತೀರ್ಥಂಕರರ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಸಹ ಇಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿವೆ.
13ನೇ ಶತಮಾನದ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದರೂ, ನಂತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಾವೀರನ ಶಿರಚ್ಛೇದಿತ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಪ್ಪು ಪಾಲಿಶ್ ಮಾಡಿದ ಕಲ್ಲಿನ ವಿಗ್ರಹವು ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದ್ದು, ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಬಾಗಿಲಿನ ಲಿಂಟೆಲಿನಲ್ಲಿ ಮಹಾವೀರನ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯವು ಹಲವಾರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇವು ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಿತಿಯ ಕಾಲ ಮತ್ತು 14ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲು ಪಡೆದ ಅನೇಕ ಉಡುಗೊರೆಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಲೊಕ್ಕಿಗುಂಡಿಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಿನಾಲಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ, ಕಲಚೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳರ ಕಾಲದ ಅನೇಕ ಶಾಸನಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.
ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸೋಪ್ಸ್ಟೋನ್ ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಚ್ಚಿದ ಮತ್ತು ತೆರೆದ ಮಂಟಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಗುಡಿ, ಅಂತರಾಳ, ಮುಚ್ಚಿದ ನವರಂಗ ಮಂಟಪ ಮತ್ತು ತೆರೆದ ಕಂಬದ ಮುಖಮಂಟಪವಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಮೂರು ಅಂತಸ್ತಿನ ನಿರಂಧರ ವಿಮಾನವಿದೆ. ಸಮಕಾಲೀನ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ನೇಮಿನಾಥನ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ. ದ್ವಾರಪಾಲಕರಾಗಿ ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಣಿಯ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಒಳ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನ ಎದುರು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಪ್ರತಿಮೆಯಿದ್ದು, ಅವಳು ಅಂಕುಸ, ಹೂವು, ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ಸಿಟ್ರಾನ್ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ.
ಲಕ್ಕುಂಡಿ ಉತ್ಸವವು ಎರಡು ದಿನಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. 11ನೇ ಶತಮಾನದ ರಾಣಿ ಅತ್ತಿಮಬ್ಬೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ, ‘ದಾನ ಚಿಂತಾಮಣಿ ಅತ್ತಿಮಬ್ಬೆ ವೇದಿಕೆ’ ಎಂಬ ಮುಖ್ಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಭೇಟಿ ನೀಡಿ