ಹಾವನೂರ ಕೋಟೆಯು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಾವೇರಿ ತಾಲೂಕಿನ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಹಾಗೂ ತುಂಗಾಭದ್ರ ನದಿಯ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋಟೆಯಾಗಿದೆ. ಹಾವನೂರ ಕೋಟೆ 10 ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಗ ರಾಜವಂಶದ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಕೋಟೆಯಾಗಿದ್ದು. ಬಹಮನಿಯ ಸೈನ್ಯ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಕೋಟೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾನಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದೆ.
ಈ ಕೋಟೆಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು 374 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬಳಿಯಿಂದ 40 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗೂ ಹಾವೇರಿ ನಗರದಿಂದ 18 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಹಾವೇರಿ ನಗರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ 20 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
ಶೀತಲ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತಮವಾದ ಬಾಹ್ಯ ಗೋಡೆಯ ಅವಶೇಷಗಳಿಂದ ಕೋಟೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಬಹುದು. ಜಾಲಿಕಡ್ಡಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಮೂರು ಬುರುಜುಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಚಾಲುಕ್ಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಕುರುಹುಗಳಿದ್ದು ಈ ಸ್ಥಳದ ಇತಿಹಾಸದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ.
ಹಾವನೂರ ಗ್ರಾಮದ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದೇವಾಲಯವು ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಆದಿಶಕ್ತಿ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಜನಸಂದಣಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಾತ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅನೇಕ ಹಾವುಗಳ ‘ಪುರಾಣ’ದಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹಾವಿನ ಊರು ಅಥವಾ ಹಾವನೂರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ಇದನ್ನು ಹವನದ ಊರೂ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ (ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಹವನ, ಬಲಿದಾನದ ಸ್ಥಳ) ಹಾವನೂರು ದೈಮವ್ವ ದೇವಿ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ದೇವಿಯು ಅಪಾರವಾದ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಶಕ್ತಿಗಳ ದೇವತೆ. ಆಕೆಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ದಿನ ಮಾತ್ರ ತೆರೆದ ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು 150 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಚಿನ್ನದ ದಾರದ ಸೀರೆಯೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವು ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬಂದಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಸತ್ಯವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಜನರು ದೇವಿಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ಅದು ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ರೂಢಿಯಿದೆ.
ಹಾವನೂರಿನಲ್ಲಿ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಭೈರವನ ದೇವಾಲಯವೂ ಇದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ‘ಏಳು ಕೋಟಿ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ತಾಂಡ ಭೈರವನನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಟು ದಿನಗಳ ಉಪವಾಸದ ನಂತರ ಒಬ್ಬ ಸನ್ಯಾಸಿ, ಕುರಿ ಉಣ್ಣೆಯ ಕಂಬಳಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಪುರುಷ ದೇವರ ಬಿಲ್ಲು ಹಿಡಿದು ಮರದ ಸ್ತಂಭವನ್ನು ಏರೀ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲೂ ನೋಡಿ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿ ನುಡಿಯುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ. ಒಂದು ವರ್ಷದ ಬೆಳೆ ಮತ್ತು ಮಳೆಯ ಮಾದರಿಯ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಯನ್ನು ನುಡಿಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾನೆ. ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಈ ಶಾಂತಿಯ ವಾತಾವರಣವು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ.
ಭೇಟಿ ನೀಡಿ