ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನವು 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಹೊಯ್ಸಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೃಷ್ಣರಾಜಪೇಟೆ ತಾಲೂಕಿನ ಹೊಸಹೊಳಲು ಎಂಬ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿದೆ. ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ ವೀರ ಸೋಮೇಶ್ವರನು 1250 C.E ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು 160ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಮಂಡ್ಯ ನಗರದಿಂದ ಸುಮಾರು 60 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಹಾಗೂ ಮೈಸೂರುನಗರ ದಿಂದ 56 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಕೇವಲ 38 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಕೆ ಆರ್ ಪೇಟೆ ಯಿಂದ 3 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ .
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 7:30 ರಿಂದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ12:30 ಮತ್ತು ಸಂಜೆ 5:00 ರಿಂದ ರಾತ್ರಿ 8:30 ರವರೆಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಕಾಲನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಶೈಲಿಯಿಂದ ಆಧರಿಸಿದೆ. ಇದು ಜಾವಗಲ್, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಸೋಮನಾಥಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಸಮಕಾಲೀನ ಹೊಯ್ಸಳ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ನಿಕಟವಾದ ಹೋಲಿಕೆಯಿದೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ದೇಗುಲ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಕೇವಲ ನಾರಾಯಣನಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ದೇವಾಲಯವಾಗಿ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಪುರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು . ಎರಡು ಪಾರ್ಶ್ವ ದೇವಾಲಯಗಳು ದಕ್ಷಿಣದ ಗುಡಿ ವೇಣುಗೋಪಾಲನಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಗುಡಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ.
ಈ ಮೂರು-ದೇಗುಲದ ಸ್ಮಾರಕವು ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಫಲಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಕೆತ್ತಿದ ಸ್ತಂಭಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೊಯ್ಸಳ ಸುಕನಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ದೇವಾಲಯದ ಮಂಟಪದ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಆಭರಣದಂತಹ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಸಹ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣು ದೇವಾಲಯವು ನಂತರದ ಹಂತದ ಹೊಯ್ಸಳ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯನ್ನು ಒಂದು ಚೌಕಾಕಾರದ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಅಂತಸ್ತಿನ ವೇಸರ ವಿಮಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸೋಪ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಆನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೇದಿಕೆ ಮೇಲೆ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು 4.5 ಅಡಿ ಎತ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಆಚೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಪಥವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾರ್ಶ್ವದ ದೇಗುಲಗಳು ಐದು ಪ್ರಕ್ಷೇಪಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಚೌಕಾಕಾರವಾಗಿದ್ದು ವಿಶೇಷ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಲ್ಲ. ಕೇಂದ್ರ ದೇಗುಲವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಗೋಪುರವು ಸುಕನಾಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮಂಟಪದ ಮೇಲಿನ ಕೆಳಗೋಪುರವಾಗಿದೆ, ಇದು ದೇವತೆಯ ಚಿತ್ರ ಹೊಂದಿರುವ ಕೋಶ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಕನಾಸಿಯು ಕೇಂದ್ರ ದೇಗುಲದ ಮೇಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಗೋಪುರದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಎರಡು ಛಾವಣಿಗಳ ನಡುವೆ ಪೈಲಸ್ಟರ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಚಿಕಣಿ ಗೋಪುರಗಳಿವೆ, ಎರಡನೇ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಛಾವಣಿ ನ ಕೆಳಗೆ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಪರಿಚಾರಕರ ಕೆತ್ತನೆಯನ್ನು ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ನೂರ ಇಪ್ಪತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದೆ, ಅವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈಷ್ಣವ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಅವನ ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ – ಶಂಖ, ಚಕ್ರ, ಕಮಲ ಮತ್ತು ಗದೆ – ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ರಮಪಲ್ಲಟನೆಗಳಲ್ಲಿ. ದೇವಾಲಯವು ಶೈವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಧರ್ಮದ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮಹಿಸಾಸುರಮರ್ದಿನಿ ಎಮ್ಮೆ-ರಾಕ್ಷಸನ ಮೇಲೆ ಮುದ್ರೆಯೊತ್ತುವುದು. ದೇವತೆಗಳ ಫಲಕದ ಕೆಳಗೆ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಸಮಾನ ಅಗಲದ ಆರು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಆಯತಾಕಾರದ ಮೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ .
ಮೊದಲನೆಯ ಸ್ಟೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯ ಸ್ಟೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಪೌರಾಣಿಕ ದೇವತೆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಮೂರನೆಯ ಸ್ಟೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರಪಥದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಟೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳ ಸುರುಳಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಐದನೇ ಮತ್ತು ಆರನೇ ಸ್ಟೇಜ್ ಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ಆನೆಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಪಾಂಡವರು ಮತ್ತು ಕೌರವರ ನಡುವಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯುದ್ಧದ ಅನೇಕ ವೀರರ ಮರಣವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭೇಟಿ ನೀಡಿ